Już na samym wstępie warto zaznaczyć, że analiza SWOT jest jednym z najczęściej wykorzystywanych narzędzi w kwestii analizy strategicznej przedsiębiorstwa. Sama nazwa pochodzi od pierwszych liter słów strengths (mocne strony), weaknesses (słabe strony), opportunities (szanse) i threats, czyli zagrożenia. Analiza swot, jak podaje definicja, to zatem uproszczone narzędzie do oceny ryzyka. Do czego jeszcze?
Z powodzeniem analiza swot może być stosowana do jednego działu czy do całości przedsiębiorstwa. Często wdrażając nowy produkt czy decydując się na kolejny projekt od analizy swot, zaczyna się ich planowanie. Prosta forma oraz duża uniwersalność zastosowania sprawiają, że model tej analizy szybko zyskał wielu fanów.
Kilka słów o początkach SWOTa
Historia analizy SWOT sięga lat 50 i 60, kiedy naukowcy Business Harvard podjęli się jej stworzenia i opracowania. Pierwotna nazwa brzmiała nieco inaczej, ale po modyfikacjach znana jest obecnie pod nazwą analizy SWOT.
Zamysłem jej stworzenia była pomoc dla przedsiębiorców podczas planowania rozwoju tak, aby uniknąć najczęściej popełnianych błędów oraz maksymalny wykorzystaniem szansy zaistnienia na rynku i powodzenia w biznesie. Analiza SWOT podaje liczne przykłady, na co należy zwrócić uwagę i pozwala nad spojrzeć obiektywnie na naszą wizję.
4 elementy, które analiza SWOT przedsiębiorstwa musi mieć
Jak już zostało wspomniane, nazwa modelu SWOT wywodzi się od czterech elementów – mocnych stron, słabych stron, szans i zagrożeń. Mocne strony i szanse są często ze sobą mylone. Najłatwiej je odróżnić, dzieląc je na wewnętrzne i zewnętrzne czynniki. Jeśli mówimy o wewnętrznych, to mamy właśnie na myśli mocne strony. Analiza SWOT podaje takie przykłady jak np. wykwalifikowana kadra, rozwinięte działy sprzedaży, logistyki oraz inne. To także kwestie związane z finansami jakie dana firma posiada bądź może przeznaczyć na dany projekt. W analizie SWOT w mocnych stronach z pewnością powinny się znaleźć także pojęcia związane z atmosferą w miejscu pracy, możliwościami rozwoju dla pracowników czy choćby benefitami za dobre wyniki. W przypadku wdrażania nowego projektu warto tu wspomnieć o innowacyjnych rozwiązaniach czy aktywnej współpracy z innymi działami.
Po mocnych stronach czas na określenie słabych stron przedsiębiorstwa. Przykładowa analiza SWOT może nasunąć możliwości wyboru w tym miejscu i dostosowanie ich do naszych potrzeb. Szczególnie młodzi przedsiębiorcy powinni pamiętać, że lukrowanie rzeczywistości nie skończy się dla firmy dobrze. Ważniejsza jest chęć zmiany niż wypieranie problemów!
Podobnie jak w przypadku mocnych stron, tu analiza SWOT powinna poruszać tylko tematy wewnętrzne. Więc może to być np. nieprzeszkolona odpowiednio kadra kierownicza, brak motywacji u pracowników, brak odpowiedniego systemu motywacyjnego. Jeśli chodzi o kwestie pozapersonalne, to słabe strony to na pewno brak wykorzystywania najnowszych technologii, brak rozwijania kolejnych działów oraz wiele innych.
Szanse i zagrożenia – czynniki zewnętrzne
Szanse to wszystkie zewnętrzne procesy, które mogą okazać się przydatne podczas rozwoju biznesu. Analiza SWOT w tej kategorii bierze pod uwagę czynniki polityczne, ekonomiczne, społeczne, prawne, środowiskowe i inne. Przykład szansy analizy SWOT to coraz popularniejsza moda na bycie eco, która w zasadzie staje się już stylem życia.
Szansą dla przedsiębiorstwa może być produkowanie materiałowych toreb na owoce i warzywa czy promowanie takiego stylu życia. Jeśli chodzi o zagrożenia, to analiza SWOT powinna zawierać wszystkie negatywne aspekty, ale poza firmą, czyli także zewnętrzne. Przykładem zagrożenia może być na przykład konkurencja lub drożejące ceny towarów, które są wykorzystywane. Oczywiście zagrożenia rozpatruje się w wielu kategoriach i aspektach.
Przykładowa analiza SWOT powinna dać każdemu przedsiębiorcy rzeczowy obraz szansy powodzenia i ewentualnego ryzyka. Oczywiście im więcej mocnych stron i szans, tym większe prawdopodobieństwo, że nowy projekt, towar czy usługa dobrze sprawdzą się na rynku Jeśli chodzi o słabe strony, tu tak naprawdę najważniejsze jest, żeby zdać sobie sprawę z ich istnienia i zaplanować zmiany w tych obszarach. To bardzo często pomijany przez wiele firm element, jednak jeśli wewnątrz firmy takich słabych stron jest wiele i nie podejmowane są żadne kroki mające to poprawić, to bardzo szybko może okazać się, że taka firma przestanie istnieć lub niebawem przystąpi do zwolnienia części pracowników.
Sama świadomość to jedno, działanie mające na celu poprawę, to drugie. Jeśli chodzi o szanse i zagrożenia warto zdawać sobie sprawę z tego, jakie atuty na rynku mamy konkurując z innym. Warto skorzystać z tego wykorzystywanego i popularnego od lat narzędzia. Nie bez powodu jest wciąż w użyciu i sprawdza się przy różnych przedsięwzięciach. Jeśli mamy problem z jej przeprowadzeniem warto wspomóc się Internetem i poszukać przykładów, które mogą nas zainspirować do działania. Pamiętajmy tu jednak o prawie własności intelektualnej, które obowiązuje również startupy.