W dobie prężnie powstających nowych przedsiębiorstw oraz start up-ów warto sięgnąć po narzędzia umożliwiające zaplanowanie startu i poznanie szans i zagrożeń, jakie wiążą się z zaistnieniem na rynku. Model canvas to jedno z popularniejszych narzędzi zarządzania strategicznego. Na czym polega jego skuteczność?
Biznesowy model canvas składa się z 9 bloków, które opisują kluczowe dla firmy elementy – dotarcie do klientów, rodzaj relacji, kluczowe zasoby i inne. Business model canvas to zatem jedna z pierwszych rzeczy, od jakich każdy mający pomysł na startup powinien zacząć. Jego czytelna forma oraz zbiór najważniejszych treści czynią go nie tylko bardzo czytelnym, ale także przejrzystym narzędziem. Model ten został zaproponowany przez Alexandra Osterwaldera i przyciąga coraz większe grono miłośników praktycznego zastosowania owej metody. Metoda Lean canvas pozwala zrezygnować z wielu innych form i dokumentów na rzecz minimalistycznej tabeli, a minimalizm w tym wydaniu oznacza też najwyższą jakość treści.
9 bloków – czyli model canvas krok po kroku
Blok “propozycja wartości” (value proposition) powinien zawierać odpowiedź na pytanie, za co tak naprawdę będą płacić nasi klienci? Chodzi tutaj o przedstawienie, jakie usługi czy towary będą do nich kierowane i co ma dla nich największe znaczenie przy wyborze. Warto pamiętać, że obecnie na rynku istnieje wiele firm zajmujących się tym samym, trzeba więc się jakoś wyróżnić wśród dużej konkurencji. Od tego, czy przyciągniemy klientów, zakładając firmę czy zwiększając wachlarz usług, zależy przecież prowadzenie biznesu. W tym miejscu podajmy więc wszystkie korzyści, jakie otrzymają od nas klienci.
Model biznesowy canvas ma także miejsce na tak zwaną segmentację klientów, czyli customer segment. W tym miejscu powinny się znaleźć odpowiedzi na to, kto stanowi grupę docelową. Poprzez określenie takiej grupy zdecydowanie łatwiej jest zarządzać nie tylko sprzedażą, ale także reklamą czy akcjami pozwalającymi promować firmę. A skoro już o tym mowa, warto powiedzieć o kolejnym bloku czyli kanałach. W tym miejscu określa się nie tylko kanały pozyskania klienta, ale także wszystko co wiąże się z obsługą posprzedażową. Bardzo modne i świetnie sprawdzające się akcje, karty lojalnościowe czy programy poleceń takie jak polecanie kont bankowych to dobry element jaki powinien zawierać model canvas. Przykład to także prowadzenie blogów czy portali społecznościowych.
Interakcja z klientami została ujęta w bloku Customers Relationships modelu canvas. Chodzi tu o odpowiedź na pytanie, jakiej relacji i czego oczekują od nas nasi klienci. Czy warto poza sprzedażą uruchomić dla nich na przykład dedykowaną infolinię, czy modny w ostatnim czasie czat internetowy.
Struktura przychodów w modelu Canvas
Po określeniu elementów, jakie model biznes canvas zawiera względem odbiorcy, czas na określenie struktury przychodów. Ile i za co są w stanie zapłacić klienci to pytania, na które powinna się tutaj znaleźć odpowiedź. Model canvas podaje liczne przykłady – choćby tego, że należy zrobić podział na usługi płatne, rabatowane i darmowe. Warto rozważyć różne opcje.
Podobnie formy zapłaty, różnego rodzaju abonamenty, pakiety czy promocje także powinny znaleźć się w tym miejscu. Rodzaj pobieranej zapłaty (gotówka, karta, przelew, FV Vat) to także istotne kwestie. W przypadku nowych firm bardzo ważne jest, aby w miarę szybko pozyskiwać zapłatę od swoich klientów, tak aby firma miała zapewnioną płynność finansową. W takim przypadku opcję częściowej zapłaty w formie zaliczki przed wykonaniem danej usługi będą dobrym rozwiązaniem, podobnie w przypadku sprzedaży warto pomyśleć czy nie realizować tylko zamówień opłaconych z góry.
Canvas a relacje z klientem
Czynności i zasoby to kolejne bloki modelu biznes canvas. Tu powinna się znaleźć odpowiedź na pytanie, co musimy zrobić, żeby nawiązać relację z klientem oraz jakich zasobów potrzebujemy, żeby dotrzeć do danej grupy docelowej. Jest to dość szeroko rozumiane. Przykłady modelu canvas w tym bloku to np. samochody służbowe, komputery, oprogramowanie, usługi marketingowe itd.
Kolejny blok odnosi się do relacji z partnerami. Czy jesteśmy sami w stanie zająć się dystrybucją i produkcją naszych dóbr? Czy powinniśmy skorzystać z usług firmy zewnętrznej bądź partnerskiej? Jeśli tak, to na jakich zasadach i w jakim zakresie? Ostatnim z elementów business model canvas jest struktura kosztów. W tym polu powinny się znaleźć informacje na temat wszystkich kosztów i nakładów finansowych w ramach modelu biznesowego.
Nic dziwnego, że model ten zyskał tylu fanów i ciągle powiększa się grono osób, które go wykorzystują. Jest nie tylko przejrzysty, ale w minimalistycznej formie łączy w sobie maksimum treści. Wśród wielu dostępnych w sieci modeli, które mają pomóc nam zaplanować założenie czy rozwój firmy, warto wykorzystać to rozwiązanie.
Oczywiście to tylko skrócona forma tego, co musi zaistnieć, żeby firma miała szansę przynosić dochody, ale model biznes canvas to narzędzie, którym posługuje się wiele osób związanych z handlem i biznesem, od małych firm po wielkie przedsiębiorstwa. Jasne wyznaczenie celu, grupy odbiorców oraz kosztów pozwala w optymalny sposób zaplanować start czy procesy wdrożenia.